کد مطلب:33697 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:109

امام محمد غزالی در كتاب احیاء علوم الدین در بخش «امر به معروف و نهی از منكر» به تفصیل درباره ی این موضوع بحث كرده و نكته های بسیار خوب و آموزنده ای بیان نموده است. یكی از بحثهای مهم وی در آن بخش درباره ی امر به معروف حاكمان است. از نظر غزالی این سخن پیامبر (ص) كه فرمودند:

افضل الجهاد كلمه حق عند سلطان جائر

بالاترین جهاد آن است كه آدمی در برابر سلطان جباری، سخن حقی بگوید

حكم واجبی را بیان نمی كند. یعنی این امر، گر چه جهاد بسیار پر فضیلتی است، اما فریضه نیست. لذا اگر كسی این كار را كرد و جان خود را از دست داد، پاداش بسیار بزرگی خواهد یافت، اما اگر كسی چنین نكرد، گناهی مرتكب نشده است، بلكه فقط به یك امر مستحب عمل نكرده است.

[صفحه 272]

وی معتقد است كه اشكال ندارد و بل پاداش بسیار دارد كه در برابر حاكمان ظالم درشت سخن بگوییم. اما بالاتر از آن- یعنی در برابر حاكمان سلاح بر گرفتن- وظیفه ی مسلمین نیست. یعنی حتی اگر حاكم مسلم شرب خمر كند، فسق و فجور نماید، هر گونه كار ناروایی را مرتكب شود و دست به ستم و سلب حقوق مردم بگشاید، حداكثر می توان در برابر او سخن حق را با خشونت و درشتی گفت و پیامدهای آن را نیز به جان خرید. اما حزب درست كردن، یا گروه مسلح بوجود آوردن، قیام كردن و رو در روی حكومت ایستادن و... دیگر جایز نیست.

صفحه 272.